Liften Werkt!

Waar haalt een mens in Nederland voldoening vandaan? Een opvallend aantal van mijn laatste lifts, van een paar keer op en neer naar Den Haag voor een sociaal kunstproject dat ik opzet, had als thema gelukkig zijn. En waar dit gevoel van gelukkig zijn dan vandaan komt.

De rechercheur bijvoorbeeld die zijn voldoening niet haalt uit het achter de tralies krijgen van criminelen maar juist uit de blijdschap en vreugde van slachtoffers als hun zaak opgelost wordt, die zelfs terugkomen om hun blijdschap te tonen, en cadeau’s geven die hij dan “helaas” niet kan aannemen.

Of de bedrijfsleider die binnenkort wellicht het besluit moet nemen om vijfentwintig mensen op straat te zetten (“gelukkig dat ik daar niet alleen over ga, want dat is nogal wat”). Tijdens het gesprek vergeleek hij zijn leven van nu met zijn studententijd. Als student had hij altijd goed geleefd, hij had het niet al te ruim maar was prima gelukkig. Maar om te zeggen dat hij nu met drie kinderen, een goede baan en vrouw, en een uitstekend huis in de stad, ook gelukkiger is? Nee, hij vond van niet. Hij zou het “bij wijze van spreken dan” zo weer om kunnen ruilen, “zonder spijt”. Ik feliciteerde hem laconiek: “Nou, gelukkig maar dat je er wat dat betreft niet op achteruit bent gegaan!”

En waar haalt de projectleider die verantwoordelijk is voor de logistiek omtrent grote bouwprojecten zoals winkelcentra dan zijn voldoening vandaan? Ik vroeg het hem, of het afronden van die projecten hem dan met trots vervulde en gelukkig maakte. “Deels wel”, zei hij na even na te denken, “maar het is vooral het menselijk contact dat mij voldoening geeft.” Hij noemde de winkeliers die zo enorm blij met hem zijn wanneer hij alles goed geregeld heeft, en hij zelfs voor openingsfeestjes wordt uitgenodigd. Zoals bij een Griekse chiros zaak, waar volgens een ritueel alleen familie, naaste bekenden en priesters bij het openingsfeest mogen zijn. “Als ik daar nu nog wel eens rondloop, word ik overal naar binnengesleept. Zo blij zijn ze met wat ik voor ze gedaan heb.”

En vandaag had ik dan een top-manager te pakken (“ik geef meer geld uit aan een avondje uiteten dan jij blijkbaar in totaal per maand”) wiens droom het was om een Porsche te mogen kopen. Die droom is inmiddels vervuld – hij heeft er zelfs al twee gehad net als twee kinderen met wie hij veel liefde deelt. Maar nu zit hij erover te denken om zijn baan op te zeggen. Hij wordt er niet meer echt gelukkig van en heeft de top bereikt. Hij overweegt een manege te kopen. Financieel gaat hij er dan wel op achteruit, maar daar staat tegenover het geweldige gevoel om elke dag met paarden om te mogen gaan, en de stront te scheppen. Hij droomde hardop dat zijn wens in vervulling mag aan en was net op weg op de eeste stappen hiertoe te zetten.

En dit is nu voor mij het mooie van het liften, dat het juist dit soort mensen zijn die vaak stoppen en soms zelfs een heel stuk terugrijden om je op te pikken (zoals vandaag) – en dit soort mooie ervaringen en levenskennis met je delen. Het privé-moment dat je met ze deelt in hun auto en hoe oprechtheid en gelukkig zijn ons verder brengt.